开局良好 从首季经济数据看中国经济新气质之一
Kinh t? Peru là n?n kinh t? có thu nh?p trung bình cao theo phan lo?i b?i Ngan hàng Th? gi?i [1] và l?n th? 47 trên th? gi?i tính theo t?ng GDP.[2] Peru là m?t trong nh?ng n?n kinh t? t?ng tr??ng nhanh nh?t th? gi?i vào n?m 2012, v?i t?c ?? t?ng tr??ng GDP là 6,3%.[3] Tính ??n n?m 2018, t?c ?? t?ng tr??ng GDP c?a qu?c gia này ?? ch?m l?i 3,99%.[4] Peru hi?n có ch? s? phát tri?n con ng??i cao là 0,741 và GDP bình quan ??u ng??i trên 12.000 ?? la theo hình th?c PPP.[5]
Các nhà kinh t? tan c? ?i?n s? gi?i thích hi?u su?t kinh t? lành m?nh c?a Peru là s? k?t h?p c?a:
- ?n ??nh kinh t? v? m?
- Chi tiêu tài chính th?n tr?ng
- Tích l?y d? tr? qu?c t? cao
- Gi?m n? n??c ngoài
- Thành tích c?a tình tr?ng c?p ??u t?
- Th?ng d? tài chính
Tuy nhiên, các nhà kinh t? h?u Keynes s? l?p lu?n r?ng nh?ng gì kinh t? h?c tan c? ?i?n coi là chi tiêu tài chính"th?n tr?ng"kh?ng gì khác h?n là m?t bi?n pháp ?? h?n ch? chi tiêu c?a chính ph? nh?m khi?n Peru ph? thu?c vào thu nh?p xu?t kh?u và do ?ó khuy?n khích nó m? c?a n?n kinh t? Peru ?? t? do th??ng m?i vì l?i ích c?a các n??c ph??ng tay khác. M?c dù t?ng tr??ng là r?t ?áng k?, s? b?t bình ??ng thu nh?p v?n còn, và ph?n l?n r?ng m?a c?a Peru ?? b? h?y ho?i trong quá trình khai thác vàng và b?c.
T?t c? nh?ng y?u t? này ?? giúp Peru có nh?ng b??c ti?n l?n trong phát tri?n, v?i s? c?i thi?n v? tài chính c?a chính ph?, gi?m nghèo và ti?n b? trong các l?nh v?c x? h?i.[6] Nghèo ?ói ?? gi?m ?áng k? trong th?p k? qua, t? g?n 60% n?m 2004 xu?ng còn 20,5% vào n?m 2018.[7]
Peru là m?t n?n kinh t? th? tr??ng x? h?i m?i n?i, ??c tr?ng b?i m?c ?? ngo?i th??ng cao. S? b?t bình ??ng v? c? h?i ?? gi?m: t? n?m 1991 ??n n?m 2012, x?p h?ng c?a Peru v? Ch? s? c? h?i con ng??i c?a Ngan hàng Th? gi?i ?? ???c c?i thi?n ?áng k? khi ??u t? c?ng vào n??c, v? sinh và n?ng l??ng ?i?n ?? duy trì xu h??ng gi?m b?t bình ??ng v? c? h?i.[8] N?n kinh t? c?a nó r?t ?a d?ng, m?c dù xu?t kh?u hàng hóa v?n chi?m m?t t? l? ?áng k? trong ho?t ??ng kinh t? và do ?ó khi?n n?n kinh t? ch?u r?i ro bi?n ??ng giá c? trên th? tr??ng qu?c t?. Th??ng m?i và c?ng nghi?p t?p trung ? Lima nh?ng xu?t kh?u n?ng s?n ?? d?n ??n s? phát tri?n ? t?t c? các khu v?c.
Hi?u qu? kinh t? c?a Peru ?? g?n li?n v?i xu?t kh?u, n?i cung c?p ngo?i t? m?nh ?? tài tr? cho nh?p kh?u và thanh toán n? n??c ngoài.[9] Xu?t kh?u chính c?a Peru là ??ng, vàng, k?m, d?t may, hóa ch?t, d??c ph?m, s?n xu?t, máy móc, d?ch v? và b?t cá; các ??i tác th??ng m?i l?n c?a nó là Hoa K?, Trung Qu?c, Brazil, Liên minh chau ?u và Chile. M?c dù xu?t kh?u ?? mang l?i doanh thu ?áng k?, t?ng tr??ng t? duy trì và phan ph?i thu nh?p bình ??ng h?n ?? ???c ch?ng minh là khó n?m b?t.[10]
D?ch v? chi?m 43% t?ng s?n ph?m qu?c n?i c?a Peru, ti?p theo là s?n xu?t (32,3%), c?ng nghi?p khai thác (15%) và thu? (9,7%).[11] T?ng tr??ng kinh t? g?n ?ay ?? ???c thúc ??y b?i s? ?n ??nh kinh t? v? m?, c?i thi?n th??ng m?i và ??u t? và tiêu dùng t?ng. Trung Qu?c ?? tr? thành ??i tác th??ng m?i l?n nh?t c?a Peru sau hi?p ??nh th??ng m?i t? do v?i C?ng hòa Nhan dan Trung Hoa ???c ky ngày 28 tháng 4 n?m 2009 [12] các hi?p ??nh th??ng m?i t? do b? sung ?? ???c ky k?t v?i Hoa K? (2006) hi?p ??nh th??ng m?i t? do v?i Hoa K? (2006) Hoa K? ?? ky ngày 12 tháng 4 n?m 2006,[13] Liên minh Chau ?u ngày 26 tháng 6 n?m 2012. 26 tháng 6 n?m 2012/peru-suscribio-tlc-con-la-union-europea Hi?p ??nh xúc ti?n th??ng m?i EU và Peru, v?i hi?p ??nh th??ng m?i t? do Nh?t B?n v?i ch? ?? quan ch? l?p hi?n c?a Nh?t B?n ???c ky ngày 31 tháng 5 n?m 2011 [14]
L?m phát n?m 2012 t?i n??c này là th?p nh?t ? M? Latinh, ch? 1,8%, nh?ng t?ng trong n?m 2013 khi giá d?u và hàng hóa t?ng; tính ??n n?m 2014, nó ? m?c 2,5%.[15] T? l? th?t nghi?p ?? gi?m ??u ??n trong nh?ng n?m g?n ?ay và tính ??n n?m 2012 là 3,6%.
Tham kh?o
[s?a | s?a m? ngu?n]- ^ The World Bank, Data by country: Peru. Truy c?p ngày 1 tháng 10 n?m 2011.
- ^ "Rank Order - GDP (purchasing power parity)". CIA. B?n g?c l?u tr? ngày 14 tháng 3 n?m 2014. Truy c?p ngày 13 tháng 3 n?m 2014.
- ^ "Peru". World Bank. Truy c?p ngày 13 tháng 3 n?m 2014.
- ^ "Peru - gross domestic product (GDP) growth rate from 2014 to 2024". Statista (b?ng ti?ng Anh). Truy c?p ngày 22 tháng 9 n?m 2019.
- ^ "Human Development Reports -- Peru". United Nations Development Programme. Truy c?p ngày 13 tháng 3 n?m 2014.
- ^ The World Bank, Countries: Peru L?u tr? ngày 30 tháng 10 n?m 2019 t?i Wayback Machine. Truy c?p ngày 1 tháng 10 n?m 2011
- ^ "Poverty headcount ratio at national poverty line (% of population)". The World Bank. Truy c?p ngày 13 tháng 3 n?m 2014.
- ^ The World Bank, Countries: Peru L?u tr? ngày 30 tháng 10 n?m 2019 t?i Wayback Machine. Truy c?p ngày 2 tháng 10 n?m 2011
- ^ Rosemary Thorp and Geoffrey Bertram, Peru 1890–1977, p. 4.
- ^ Rosemary Thorp and Geoffrey Bertram, Peru 1890–1977, p. 321.
- ^ 2006 figures. (b?ng ti?ng Tay Ban Nha) Banco Central de Reserva, [c?n d?n ngu?n], p. 204. Truy c?p ngày 25 tháng 6 n?m 2007.
- ^ El Comercio, Peru's main daily newspaper China and Peru Sign Trade Promotion Agreement, ngày 28 tháng 4 n?m 2009. Truy c?p ngày 19 tháng 4 n?m 2014.
- ^ Office of the U.S. Trade Representative, United States and Peru Sign Trade Promotion Agreement L?u tr? ngày 6 tháng 5 n?m 2009 t?i Wayback Machine, ngày 4 tháng 4 n?m 2006. Truy c?p ngày 15 tháng 5 n?m 2007.
- ^ El Comercio, Peru's main daily newspaper China and Peru Sign Trade Promotion Agreement, May 31st, 2011.
- ^ "Peru and the IMF". International Monetary Fund.