最高法:去年知识产权民事一审案件增幅明显
N?n ?ói l?n Trung Qu?c (ti?ng Trung: 三年大饑荒), chính th?c ?? c?p ??n n?n ?ói kéo dài 3 n?m (Trung v?n gi?n th?: 三年自然灾害; Trung v?n ph?n th?: 三年自然災害), là m?t giai ?o?n thi?u ?ói t? n?m 1958 ??n 1961 t?i C?ng hòa Nhan dan Trung Hoa, trong ?ó các chính sách kinh t? nh? ??i nh?y v?t, Chi?n d?ch di?t chim s? cùng v?i thiên tai ?? khi?n s?n l??ng n?ng nghi?p s?t gi?m, gay ra n?n ?ói t?i nhi?u vùng ? Trung Qu?c.
Theo th?ng kê c?a chính ph?, có kho?ng 15 tri?u ng??i ch?t trong kho?ng th?i gian này.[1] nh?ng ngu?n tin kh?ng chính th?c ??c ?oán khác nhau, các h?c gi? cho là s? n?n nhan ch?t ?ói t? 20 cho ??n 43 tri?u ng??i.[2] S? gia Frank Dik?tter, ?? ???c cho phép ??c bi?t t?i Trung Qu?c ?? nghiên c?u tài li?u trong v?n kh? ? ?ó, ??c ?oán s? ng??i ch?t ít nh?t là 45 tri?u ng??i t? 1958 cho t?i 1962.[3][4][5]
Nhà báo Trung Qu?c D??ng K? Th?ng cho r?ng kho?ng 36 tri?u ng??i ch?t vì ?ói, trong khi kho?ng 40 tri?u ca s?y thai, cho nên t?ng dan s? m?t trong th?i gian n?n ?ói l?n là 76 tri?u.[6]. Các c?m t? 3 n?m khó kh?n kinh t? và Ba n?m ??ng cay c?ng dùng ?? ch? giai ?o?n này.[7]
Nguyên nhan
[s?a | s?a m? ngu?n]Nguyên nhan c?a N?n ?ói l?n ? Trung Qu?c là nh?ng áp l?c x? h?i, vi?c qu?n ly kinh t? sai l?m, nh?ng s? thay ??i quá khích trong n?ng nghi?p. Mao Tr?ch ??ng, ch? t?ch c?a ??ng C?ng s?n Trung Qu?c, ??a vào nh?ng thay ??i l?n lao trong ngành n?ng nghi?p nh? c?m s?n xu?t n?ng nghi?p cá th?. Trong th?i k? ??i nh?y v?t, n?ng dan ???c t?p h?p vào các c?ng x? và các ho?t ??ng s?n xu?t riêng b? c?m. ?i?u này khi?n ??ng l?c s?n xu?t c?a n?ng dan sút gi?m, d?n t?i vi?c canh tác b? th?c hi?n qua loa, s?n l??ng l??ng th?c s?t gi?m. Nh?ng áp l?c x? h?i áp ??t lên ng??i dan v? m?t n?ng nghi?p l?n th??ng m?i, mà chính ph? ki?m soát, d?n t?i tình tr?ng m?t ?n ??nh. Vì nh?ng lu?t l? ???c ban hành, các chính sách kinh t?, n?ng nghi?p sai l?m trong ??i nh?y v?t nh? Chi?n d?ch di?t chim s?, xay d?ng c?ng x? nhan dan trong kho?ng th?i gian 1958–1962.[8][9]
Vào n?m 1959 và 1960, thiên tai ?p ??n nhi?u t?nh c?a Trung Qu?c c?ng khi?n s?n xu?t n?ng nghi?p s?t gi?m. Kh? h?n, l?t l?i, và th?i ti?t x?u làm cho Trung Qu?c hoàn toàn tr? tay kh?ng k?p. S?ng Hoàng Hà gay l?t mi?n ??ng Trung Qu?c vào tháng 7 n?m 1959. Theo Trung tam Th?m h?a (Disaster Center),[10] ??c tính kho?ng 2 tri?u ng??i ch?t do n?n l?t ?ó. Vào n?m 1960, h?n hán và các ?i?u ki?n th?i ti?t x?u khác ?? làm ?nh h??ng ??n 55% ??t canh tác. Kho?ng 60% ??t n?ng nghi?p ? mi?n b?c Trung Qu?c kh?ng có m?t chút m?a nào.[11]
Cho ??n ??u th?p k? 1980, l?p tr??ng c?a chính ph? Trung Qu?c, ???c ph?n ánh qua tên g?i n?n ?ói trên là "3 n?m thiên tai", r?ng n?n ?ói ph?n l?n là do m?t lo?t các thiên tai b? làm ph?c t?p hóa thêm b?i các l?i ho?ch ??nh. Tuy nhiên, các nhà nghiên c?u bên ngoài Trung Qu?c nhìn chung ??ng y r?ng các thay ??i v? chính sách và th? ch? hàng lo?t ?i theo cu?c ??i nh?y v?t là các nhan t? chính d?n ??n n?n ?ói l?n này.[12] K? t? th?p niên 1980, ?? có s? th?a nh?n chính th?c l?n h?n c?a Trung Qu?c v? t?m quan tr?ng c?a các sai l?m chính sách trong vi?c gay ra tai h?a trên, c?ng nh?n 35% là do thiên tai và 65% là xu?t phát t? s? qu?n ly sai l?m.
Tham kh?o
[s?a | s?a m? ngu?n]- ^ ó Gráda, Famine: A Short History, p.95
- ^ Peng Xizhe (彭希哲), "Demographic Consequences of the Great Leap Forward in China's Provinces," Population and Development Review 13, no. 4 (1987), 639–70.
For a summary of other estimates, please refer to Necrometrics [1] - ^ Akbar, Arifa (ngày 17 tháng 9 n?m 2010). "Mao's Great Leap Forward 'killed 45 million in four years'". The Independent. London. Truy c?p ngày 20 tháng 9 n?m 2010.
- ^ Dik?tter, Frank. Mao's Great Famine: The History of China's Most Devastating Catastrophe, 1958-62. Walker & Company, 2010. p. 333. ISBN 0-8027-7768-6
- ^ Gráda, Cormac ó (2011). "Great Leap into Famine". UCD Centre For Economic Research Working Paper Series. tr. 9.
{{Chú thích t?p chí}}
: Chú thích magazine c?n|magazine=
(tr? giúp) - ^ Mirsky, Jonathan (ngày 9 tháng 12 n?m 2012). "Unnatural Disaster: 'Tombstone: The Great Chinese Famine, 1958–1962,' by Yang Jisheng". The New York Times Sunday Book Review. tr. BR22. Truy c?p ngày 7 tháng 12 n?m 2012.
- ^ "Different Life of Scientist Yuan Longping" (b?ng ti?ng Trung). Guangming Daily. ngày 22 tháng 5 n?m 2007. B?n g?c l?u tr? ngày 16 tháng 11 n?m 2018. Truy c?p ngày 16 tháng 3 n?m 2012.
- ^ "Log In". Truy c?p ngày 27 tháng 9 n?m 2015.
- ^ Chi?n d?ch di?t chim s? ? Trung Qu?c và cau chuy?n nhan qu?, Ph?t giáo Vi?t Nam, 18/02/2020
- ^ The Most Deadly 100 Natural Disasters of the 20th Century as of 3 July, 2006, The Disaster Center (accessed 3 July, 2006)
- ^ Mao and Lincoln (Part 2): The Great Leap Forward not all bad L?u tr? ngày 18 tháng 8 n?m 2018 t?i Wayback Machine, Asia Times, 1 April, 2004 (accessed 3 July, 2006)
- ^ China: A Century of Revolution. Narr. Will Lyman. Ed. Howard Sharp. and Sue Williams Dir. (WinStar Home Entertainment, 1997); Demeny, Paul and Geoffrey McNicoll, Eds. "Famine in China". Encyclopedia of Population. vol. 1 (New York: Macmillan Reference USA, 2003) p. 388-390