龙湖花屿墅高层均价约5500元 面积88和115平(图)
S? ki?n T? Nam / Th?m án ngày 3 tháng 5 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() Lính Nh?t trên ??nh c?ng thành T? Nam, tháng 5 n?m 1928 | |||||||
| |||||||
Tham chi?n | |||||||
![]() |
![]() | ||||||
Ch? huy và l?nh ??o | |||||||
T??ng Gi?i Th?ch Phùng Ng?c T??ng |
Fukuda Hikosuke Saitō Ryū | ||||||
Thành ph?n tham chi?n | |||||||
百度 意识形态决定文化前进方向和发展道路,我们必须坚持习近平新时代中国特色社会主义思想的指导地位,在实践中发挥强大凝聚力和引领力,紧紧将全体人民的理想信念、价值理念、道德观念团结在一起。
|
| ||||||
Th??ng vong và t?n th?t | |||||||
6.123 dan th??ng và binh lính thi?t m?ng Hàng ngàn ng??i b? th??ng[1] |
13–16 dan th??ng thi?t m?ng 26 binh s? thi?t m?ng 157 binh s? b? th??ng[2] |
S? ki?n T? Nam (ti?ng Nh?t: 済南事件) ho?c Th?m án ngày 3 tháng 5 (gi?n th?: 五三惨案; ph?n th?: 五三慘案; Hán-Vi?t: Ng? tam th?m án; bính am: W?sān Cǎn'àn) b?t ??u nh? m?t cu?c tranh ch?p gi?a Qu?c dan Cách m?nh Quan (NRA) và binh lính, dan th??ng Nh?t B?n ? T? Nam, th? ph? c?a t?nh S?n ??ng, sau ?ó leo thang thành xung ??t v? trang gi?a NRA và L?c quan ?? qu?c Nh?t B?n.
Binh lính Nh?t ?? ???c tri?n khai ??n S?n ??ng ?? b?o v? l?i ích th??ng m?i c?a Nh?t B?n t?i n?i ?ay, v?n ?ang b? ?e d?a b?i cu?c B?c ph?t c?a T??ng Gi?i Th?ch nh?m m?c ?ích th?ng nh?t Trung Qu?c.[2] Khi NRA ??n T? Nam, quan c?a T?n Truy?n Ph??ng, v?n liên k?t v?i chính ph? B?c D??ng, ?? rút kh?i khu v?c, cho phép NRA chi?m gi? thành ph? m?t cách hòa bình.[3] Ban ??u, NRA c? g?ng chung s?ng hòa bình v?i quan Nh?t ?óng quanh l?nh s? quán và doanh nghi?p Nh?t, và T??ng Gi?i Th?ch ?? ??n ?? ?àm phán v? vi?c rút quan vào ngày 2 tháng 5. Tuy nhiên, ngay sáng h?m sau, m?t cu?c tranh ch?p n? ra gi?a Trung Qu?c và Nh?t B?n d?n ??n cái ch?t c?a 13–16 th??ng dan Nh?t. K?t qu? là cu?c xung ??t ?? c??p ?i sinh m?ng c?a hàng nghìn ng??i theo phe NRA, và nhi?u ng??i khác ?? b? ch?y v? phía b?c t?i B?c Kinh. Thành ph? T? Nam n?m d??i s? chi?m ?óng c?a Nh?t B?n cho ??n tháng 3 n?m 1929.[2]
B?i c?nh
[s?a | s?a m? ngu?n]?? th?ng nh?t Trung Qu?c d??i m?t chính quy?n theo Qu?c Dan ??ng (KMT), trong cu?c B?c ph?t, các t? gi?i n??c ngoài và l?nh s? quán ? Nam Kinh và Hán Kh?u ?? b? t?n c?ng b?i Qu?c dan Cách m?nh Quan và ng??i dan vào tháng 3 - 4 n?m 1927, trong trong s? ki?n mà sau này ???c g?i là là S? ki?n Nam Kinh 1927 và S? ki?n Hán Kh?u.[4][5] Sau ?ó, T??ng Gi?i Th?ch ?? l?p l?i tuyên b? r?ng s? kh?ng dung th? cho các cu?c t?n c?ng ch?ng n??c ngoài c?a binh s?, và ngo?i tr??ng Qu?c Dan ??ng Hoàng Phu nói r?ng s? b?o v? h?t kh? n?ng tính m?ng và tài s?n c?a ng??i n??c ngoài ? Trung Qu?c theo lu?t qu?c t?.[6] Tuy v?y, các c??ng qu?c n??c ngoài, bao g?m Nh?t B?n, v?n lo ng?i v? s? l?i ích kinh t? và chính tr? c?a h? ? Trung Qu?c, ??ng th?i c??ng quy?t kh?ng ?? s? c? nh? ? Nam Kinh s? kh?ng l?p l?i l?n n?a.[7]

Khi NRA bu?c An qu?c quan c?a chính ph? B?c D??ng r?i kh?i S?n ??ng vào tháng 5 - 6 n?m 1927, ng??i Nh?t, v?n coi n?i ?ay n?m trong ph?m vi ?nh h??ng c?a mình, ?? tri?n khai 4 nghìn lính thu?c ??o quan Quan ??ng ??n Thanh ??o và T? Nam trong cái h? g?i là ?? nh?t S?n ??ng xu?t binh (Xu?t quan ?i S?n ??ng l?n th? nh?t) (第一山東出兵 Dai-ichi Santō Shuppei), b? ngoài là ?? b?o v? dan th??ng Nh?t B?n tr??c m?t cu?c ti?n c?ng c?a NRA. [8][9] T??ng Gi?i Th?ch mu?n gi? quan c?a mình tránh xa T? Nam, tránh nh?ng gì mà ?ng coi là m?t cu?c ??ng ?? v? ích và t?n kém v?i quan Nh?t. T??ng t?, th? t??ng Nh?t B?n Tanaka Giichi bi?t r?ng vi?c tri?n khai quan có th? d?n ??n xung ??t v?i ng??i Trung Qu?c, và thay vì b?o v? c?ng dan Nh?t B?n và các l?i ích kinh t?, có th? gay nguy hi?m cho chính h?. Nh? ?? x?y ra, trong n? l?c gi?i quy?t s? chia r? gi?a chính quy?n Qu?c Dan ??ng ? V? Hán và Nam Kinh, T??ng bu?c ph?i t? ch?c t? l?nh NRA và t?m d?ng cu?c B?c ph?t vào tháng 8 n?m 1927, t? ?ó tránh ???c xung ??t.[10][9] V?i m?i ?e d?a t? NRA kh?ng còn, ng??i Nh?t ?? rút quan kh?i T? Nam vào tháng 9 n?m 1927.[11]
Tìm cách tránh l?p l?i xung ??t t??ng t? và can thi?p sau h?n c?a Nh?t, vào ngày 5 tháng 11 n?m 1927, khi trên danh ngh?a d?ng ch? huy cu?c B?c ph?t, T??ng Gi?i Th?ch g?p th? t??ng Nh?t B?n Tanaka.[12] Trong cu?c h?p, Tanaka g?i y r?ng ng??i Nh?t s? ch? h? tr? T??ng ? Trung Qu?c, và kh?ng can thi?p vào c?ng vi?c n?i b? c?a Trung Qu?c. T??ng ?áp l?i b?ng cách nói r?ng ?ng "hi?u" l?i ích c?a Nh?t B?n ? Trung Qu?c. Khi Tanaka nói r?ng T??ng nên t?p trung vào vi?c c?ng c? quy?n l?c trong các l?nh th? d??i s? ki?m soát c?a Qu?c Dan ??ng, thay vì ti?n v? B?c ph?t nh?ng vùng ?nh h??ng c?a Nh?t B?n ? S?n ??ng và M?n Chau, T??ng tr? l?i r?ng ?ay là kh?ng th?. Cu?c th?o lu?n, do ?ó, ?? k?t thúc mà kh?ng có k?t lu?n r? ràng, m?c dù Tanaka ???c cho là r?t hy v?ng cho các cu?c g?p trong t??ng lai. V? ph?n mình, T??ng coi cu?c g?p là m?t th?t b?i, nh?ng v?n duy trì cách ti?p c?n là c? g?ng làm vi?c v?i ng??i Nh?t ?? ??t ???c m?t gi?i pháp có th? ch?p nh?n ???c cho c? hai bên.[12] Tuy v?y, T??ng ch? n?m gi? ít quy?n l?c ? Trung Qu?c, ph?n l?n d?a vào l?i h?a s? ch?m d?t s? th?ng tr? c?a n??c ngoài và th?ng nh?t ??t n??c ?? c?ng c? tính h?p pháp.[13]
Di?n bi?n
[s?a | s?a m? ngu?n]L?c l??ng NRA ??n T? Nam
[s?a | s?a m? ngu?n]
Tháng 4 n?m 1928, T??ng Gi?i Th?ch m?t l?n n?a c?ng c? quy?n l?c, và ti?p t?c cu?c B?c ph?t. NRA nhanh chóng ??y lùi l?c l??ng c?a T?n Truy?n Ph??ng, v?n liên k?t v?i Chính ph? B?c D??ng, và ti?n vào S?n ??ng. T?n Truy?n Ph??ng rút lui b?ng ???ng s?t ??n T? Nam vào ngày 17–18 tháng 4, m? toang con ???ng ??n T? Nam cho NRA.[14] Khi ng??i Nh?t bi?t ???c vi?c này, Th? t??ng Tanaka, theo l?i khuyên c?a các c? v?n quan s?, ?? quy?t ??nh tri?n khai S? ?oàn 6 ??n T? Nam vào ngày 19 tháng 4, g?i là ?? nh? S?n ??ng xu?t binh (Xu?t quan ?i S?n ??ng l?n th? hai) (第二山東出兵 Dai-ni Santō Shuppei).[14][15]
M?c dù Tanaka còn phan van v? vi?c có nên xu?t binh hay kh?ng, ??ng c?a ?ng, Rikken Seiyūkai (立憲政友会, L?p hi?n Chính h?u h?i), ?? tranh c? v?i l?i h?a "b?o v? c?ng dan t?i ch?" trong cu?c b?u c? tháng 2 n?m 1928, khi?n ?ng khó có th? ti?t ch? ph?n ?ng c?a Nh?t B?n.[16] Ngay c? tr??c khi Tanaka ra l?nh, quan ??i d??i s? ch? huy c?a Fukuda Hikosuke ?? b?t ??u ??n T? Nam qua tuy?n ???ng s?t Thanh ??o-T? Nam, ??n s?m nh?t vào ngày 10 tháng 4.[14] ?ay là l?n nghiêm tr?ng ??u tiên quan ??i Nh?t B?n hành ??ng ??n ph??ng th?i h?u Minh Tr? Duy tan.[17] Nhóm quan ?áng k? ??u g?m 475 ng??i, ??n T? Nam t? Thanh ??o vào ngày 20 tháng 4, theo sau ?ó là h?n 4.000 quan b? sung. S? xu?t hi?n c?a quan Nh?t t?i T? Nam, ngay khi l?c l??ng B?c D??ng rút lui ??n ?ó, làm d?y lên nghi ng? li?u B?c D??ng có yêu c?u s? can thi?p c?a Nh?t B?n hay kh?ng. ?i?u này ?? ???c Qu?c dan ??ng s? d?ng làm tuyên truy?n, m?c dù l?nh ??o chính ph? B?c D??ng Tr??ng Tác Lam ?? ph? nh?n ?i?u này.[14][15] C? chính ph? B?c D??ng và chính ph? Qu?c Dan ??ng ? Nam Kinh ??u ph?n ??i hành ??ng c?a Nh?t B?n, coi ?ay là hành ??ng vi ph?m ch? quy?n c?a Trung Qu?c.[17]
Khi NRA ti?n hành t?n c?ng g?ng kìm vào T? Nam, các tuy?n ???ng s?t ??n Thanh ??o và B?c Kinh ?? b? h? h?i, ng?n c?n quan ??i quan B?c D??ng nh?n vi?n binh.[14] ?i?u này c?ng khi?n NRA xung ??t v?i ng??i Nh?t, v?n ?ang b?o v? tuy?n ???ng s?t Thanh ??o-T? Nam, m?c dù kh?ng có b?o l?c nào n? ra ? giai ?o?n này. Vào ngày 29 tháng 4, h?n lo?n n? ra khi l?c l??ng quan phi?t b?t ??u b? ch?y v? phía b?c qua c?u L?c Kh?u, rút kh?i T? Nam. Khi r?i ?i, h? ???c cho là ?? tham gia c??p bóc, dù các khu v?c có ng??i Nh?t sinh s?ng ti?p t?c ???c quan Nh?t b?o v?.[3] S? b?t m?n c?a c?ng chúng v?i s? hi?n di?n c?a quan Nh?t ? S?n ??ng ngày càng tr? nên r? ràng. S? hi?n di?n c?a quan Nh?t ???c coi là m?t n? l?c c?a ng??i Nh?t nh?m giành quy?n ki?m soát khu v?c, gi?ng nh? h? ?? làm vào n?m 1914 trong Chi?n tranh th? gi?i th? nh?t. NRA ?? hành quan vào T? Nam trong su?t ngày 30 tháng 4 và ngày 1 tháng 5, và giành quy?n ki?m soát mà kh?ng g?p b?t k? khó kh?n nào.[3] Ngày 2 tháng 5, T??ng Gi?i Th?ch b?t ??u ?àm phán ?? quan Nh?t rút quan, cam ?oan v?i Saitō Ryū là s? kh?ng có b?t ?n ? T? Nam, và v?i vàng ra l?nh cho quan ti?n v? phía b?c, tránh b?t k? xung ??t ti?m ?n nào.[18][2][19] Sau cu?c ?àm phán, Saitō quy?t ??nh b?t ??u chu?n b? ?? rút quan, và nói r?ng m?i v?n ?? an ninh ? T? Nam sau ?ó s? ???c giao l?i cho T??ng Gi?i Th?ch. Fukuda sau ?ó ?? tán thành quy?t ??nh này, và quan Nh?t b?t ??u rút quan trong ?êm 2 - 3 tháng 5.[18][20]
Xung ??t gi?a NRA và Nh?t B?n vào ngày 3 tháng 5
[s?a | s?a m? ngu?n]Khu v?c v?n yên ?n, m?c dù tình hình c?ng th?ng, cho ??n khi m?t cu?c ??ng ?? n? ra gi?a các binh s? Nh?t và NRA vào sáng ngày 3 tháng 5. Nguyên nhan chính xác c?a cu?c ??ng ?? kh?ng r?.[21][22] Ngay l?p t?c phá h?y tr?m tín hi?u c?a Trung Qu?c sau khi cu?c ??ng ?? b?t ??u, ng??i Nh?t ki?m soát ???ng day liên l?c duy nh?t ra ngoài T? Nam, bu?c các ph??ng ti?n truy?n th?ng n??c ngoài khi ??a tin ph?i d?a hoàn toàn vào quan ?i?m c?a ng??i Nh?t.[23][3] Nh?t B?n cho r?ng, theo nh? báo cáo c?a Fukuda, m?t nhóm lính Trung Qu?c d??i s? ch? huy c?a H? Di?u T? , ng??i ch?u trách nhi?m cho S? ki?n Nam Kinh, ?? ??t nh?p vào v?n phòng t? báo M?n Chau nh?t nh?t tan v?n, và t?n c?ng ch? s? h?u lúc 09:30.[24][25] M?t nhóm lính Nh?t ch? huy b?i Kumekawa Yoshiharu khi ?ang tu?n tra khu v?c ?? v?i v? ??n hi?n tr??ng, và c? g?ng ng?n ch?n. Binh lính Trung Qu?c sau ?ó n? súng vào quan Nh?t, khi?n quan Nh?t b?n tr?.[24] Theo T??ng Gi?i Th?ch, m?t ng??i lính Trung Qu?c ?m y?u ?? c? g?ng tìm cách ?i?u tr? t?i m?t b?nh vi?n Thiên chúa giáo ??a ph??ng, v?i s? giúp ?? c?a m?t ng??i ??a ph??ng, ?? b? lính Nh?t ch?n l?i trên ???ng t?i b?nh vi?n, gay ra m?t cu?c tranh c?i gay g?t. Sau ?ó, ng??i Nh?t ?? b?n ch?t ng??i lính và ng??i ??a ph??ng ?ó.[2] Tuy nhiên, các ngu?n tin Trung Qu?c khác nhau ?? ??a tin v? s? ki?n m?t cách khác nhau. ?i?u này khi?n nhi?u ng??i tin r?ng Trung Qu?c ?? b?a chuy?n ?? bi?n minh cho hành vi c?a mình.[26] C?ng ph?i nói thêm r?ng ??o quan Quan ??ng sau này ?? s? d?ng chi?n thu?t tin gi? trong S? ki?n Hoàng C? Truan và S? ki?n Ph?ng Thiên, b?i v?y kh?ng th? tin hoàn toàn vào báo cáo c?a Nh?t B?n.[27]

Giao tranh ban ??u và ?ình chi?n
[s?a | s?a m? ngu?n]B?t k? ai là ng??i b?t ??u, cu?c ??ng ?? nhanh chóng d?n ??n m?t cu?c xung ??t toàn di?n gi?a NRA và Quan ??i Nh?t B?n. Ng??i Nh?t báo cáo r?ng binh lính NRA ?? m?t ki?m soát và hành ??ng m?t cách nguy hi?m, gay ra tàn phá hàng lo?t và th?m sát th??ng dan Nh?t B?n. Quy?n T?ng l?nh s? Anh c?ng báo cáo r?ng ?ng ?? nhìn th?y thi th? c?a nh?ng ng??i ?àn ?ng Nh?t B?n ?? b? thi?n.[27][15] Trong m?t s? c? khi?n c? ??t n??c Trung Qu?c ph?n n?, binh lính Nh?t B?n ?? ti?n vào m?t tòa nhà mà sau này ng??i Trung Qu?c nói là tr? s? ?àm phán ngo?i giao và gi?t nhà ngo?i giao Trung Qu?c Thái C?ng Th?i, tám nhan viên c?p d??i c?a ?ng, b?y binh s? NRA và m?t ??u b?p.[28] Nh?t B?n và Trung Qu?c kh?ng ??ng thu?n v? b?n ch?t chính xác c?a v? gi?t ng??i. Ng??i Nh?t cho r?ng h? b? t?n c?ng t? trên và kh?ng bi?t r?ng ?ó là m?t tòa nhà chính ph? hay vi?c Thái C?ng Th?i ? trong có nhi?m v? ?àm phán th??ng l??ng.[29] M?t khác, ng??i Trung Qu?c nói r?ng tòa nhà ?? ???c ?ánh d?u r? ràng ? bên ngoài. Bên c?nh ?ó m?i, tai và l??i c?a Thái ?? b? c?t, c?ng nh? ??i m?t c?a ?ng b? khoét ra, tr??c khi b? hành quy?t. Ng??i Trung Qu?c c?ng nói r?ng các nhan viên khác b? l?t tr?n, ?ánh roi, l?i ra b?i c? phía sau và gi?t b?ng súng máy.[30] ?áp l?i nh?ng báo cáo này, Saitō Ryū vi?t r?ng ?i?u này là "tuyên truy?n", và r?ng Thái ch? ??n gi?n là b? b?n ch?t trong cu?c giao tranh ?ang di?n ra gi?a Nh?t B?n và Trung Qu?c, và c?ng nh? vi?c ng??i ta kh?ng th? c?t tai ho?c m?i b?ng l??i lê.[31]
Các cu?c ?àm phán sau ?ó nhanh chóng b?t ??u, v?i vi?c T??ng và Fukuda ??ng y ?ình chi?n. T??ng Gi?i Th?ch, kh?ng quan tam ??n xung ??t v?i quan Nh?t và mu?n ti?p t?c cu?c B?c ph?t, ?? ??ng y rút quan kh?i thành ph?, ch? ?? l?i m?t s? nh? ?? gi? gìn an ninh tr?t t?.[22][27] Tuy nhiên, vào ngày 4 tháng 5, ng??i Nh?t báo cáo r?ng tr??ng ?oàn ?àm phán c?a Nh?t, Sasaki Tōichi, ?? b? c??p và g?n nh? b? ?ánh ch?t, và ch? ???c c?u nh? s? can thi?p c?a m?t trong nh?ng s? quan c?a T??ng. Ngoài ra, Nh?t còn tuyên b? r?ng l?i h?a c?a T??ng ??a t?t c? binh lính ra kh?i khu ph? th??ng m?i có ng??i Nh?t sinh s?ng trong thành ph? ?? kh?ng ???c th?c hi?n.[27] Phát bi?u sau v? Sasaki, Tatekawa Yoshitsugu nói r?ng Nh?t B?n c?n ph?i tr?ng tr? nh?ng ng??i lính Trung Qu?c v? pháp ?? duy trì uy tín qu?c gia và quan s? c?a Nh?t B?n.[27] ?áp ?ng yêu c?u t? Fukuda, Th? t??ng Tanaka ?? ra l?nh ?i?u ??ng quan ti?p vi?n t? Tri?u Tiên và M?n Chau trong cái g?i là ?? tam S?n ??ng xu?t binh (Xu?t quan ?i S?n ??ng l?n th? ba) (第三山東出兵 Dai-san Santō Shuppei), b?t ??u ??n T? Nam vào ngày 7 tháng 5.[22]
S? tr? ??a c?a ng??i Nh?t
[s?a | s?a m? ngu?n]Sau khi c?ng c? l?c l??ng, Fukuda ?? ??a ra m?t lo?t các yêu c?u ??i v?i Trung Qu?c, ph?i ???c ?áp ?ng trong vòng m??i hai gi?. ?ó là: tr?ng ph?t các s? quan Trung Qu?c có trách nhi?m, t??c v? khí c?a l?c l??ng có trách nhi?m, s? tán hai doanh tr?i quan ??i g?n T? Nam, c?m t?t c? các ho?t ??ng tuyên truy?n ch?ng Nh?t, và rút t?t c? quan Trung Qu?c ngoài 20 lí 2 bên tuy?n ???ng s?t Thanh ??o-T? Nam.[22] Ng??i Nh?t bi?t r?ng Trung Qu?c s? kh?ng th? ?áp ?ng yêu c?u trong khung th?i gian ?? nêu. Thay vào ?ó, vi?c này nh?m ?? nang cao tinh th?n c?a quan ??i Nh?t B?n, ?e d?a ng??i Trung Qu?c và th? hi?n quy?t tam c?a quan ??i Nh?t B?n ??i v?i ng??i n??c ngoài.[32] ?úng nh? d? ?oán, các yêu c?u là b? ng??i Trung Qu?c coi là s? nh?c và kh?ng th? ch?p nh?n ???c. ?áp l?i, T??ng, v?n ?? r?i kh?i khu v?c, ?? g?i th? ??n Nh?t B?n, nói r?ng s? ?áp ?ng m?t s?, nh?ng kh?ng ph?i t?t c? các yêu c?u ?? nêu.[22] Fukuda, ng??i cho r?ng yêu c?u kh?ng ???c ?áp ?ng, ?? m? m?t cu?c t?n c?ng toàn di?n vào ng??i Trung Qu?c ? T? Nam vào chi?u ngày 8 tháng 5.[33] Giao tranh ác li?t nh?t x?y ra vào ?êm 9-10 Tháng 5, v?i vi?c quan Nh?t s? d?ng pháo ?? b?n phá thành c?, n?i quan NRA còn l?i c? th? bên trong. Ng??i dan trong thành ?? kh?ng ???c báo tr??c v? cu?c b?n phá, ???c cho là ?? d?n ??n nhi?u th??ng vong. Nhóm binh s? Trung Qu?c cu?i cùng ?? tr?n thoát trong ?êm 10-11 tháng 5.[29][34] ??n sáng, quan Nh?t ?? giành ???c toàn quy?n ki?m soát T? Nam và chi?m các v? trí trong thành.[33] Thành T? Nam ti?p t?c n?m d??i s? chi?m ?óng c?a Nh?t B?n cho ??n tháng 3 n?m 1929, khi hai bên ??t ???c th?a thu?n gi?i quy?t tranh ch?p.[2] Ng??i Nh?t ???c cho là áp b?c ng??i dan trong th?i k? chi?m ?óng, v?i quy?n t? do báo chí và h?i h?p b? c?m, th? t? qua b?u ?i?n b? ki?m duy?t và nhi?u ng??i b? gi?t vì cáo bu?c là c?m tình viên Qu?c Dan ??ng.[35]
H?u qu?
[s?a | s?a m? ngu?n]
T??ng ?? xin l?i ng??i Nh?t vào ngày 10 tháng 5 và cách ch?c H? Di?u T?. Sau v? vi?c, T??ng quy?t ??nh s? vi?t m?t "cách ?? gi?t ng??i Nh?t" m?i ngày trong nh?t ky, và c?ng vi?t r?ng gi? ?ay ?ng coi ng??i Nh?t là k? thù l?n nh?t c?a Trung Qu?c. Bi?n minh cho vi?c lùi b??c sau cu?c xung ??t ? T? Nam, ?ng nói thêm r?ng "tr??c khi có th? tr? thù, ph?i m?nh m?".[36] Khi T??ng thuy?t gi?ng m?t nhóm h?c viên quan ??i Trung Qu?c v? ch? ?? này, ?ng thúc gi?c h? d?n h?t s?c l?c ?? r?a s?ch n?i x?u h? T? Nam, nh?ng ph?i che gi?u s? thù h?n cho ??n giay phút cu?i cùng. Th? t??ng Nh?t B?n Tanaka, ng??i c?ng hy v?ng tránh xung ??t, ?? m? cu?c ?àm phán v?i T??ng, và g?n m?t n?m sau, vào tháng 3 n?m 1929, m?t th?a thu?n ?? ??t ???c ?? chia s? trách nhi?m v? s? c? T? Nam, gi?i quy?t tranh ch?p và rút toàn b? quan Nh?t kh?i S?n ??ng.[37]
N?u ?ay là m?t tr??ng h?p c? th? riêng l? v? s? qu? quy?t c?a Nh?t B?n và s? ph?n kháng c?a Trung Qu?c thì ?? có th? ??t ???c m?t th?a thu?n r?ng h?n. Tuy nhiên, quan ??i c?a T??ng ti?p t?c m? r?ng t?m ki?m soát ? mi?n b?c Trung Qu?c và quan ??i Nh?t B?n ngày càng m?t lòng tin v?i các l?c l??ng c?a ch? ngh?a dan t?c Trung Qu?c.[38] Theo nhà s? h?c Iriye Akira, s? ki?n T? Nam ?? cho th?y b?n ch?t y?u kém c?a h? th?ng ch? huy Nh?t B?n và s? b?t l?c c?a quan ch?c chính ph? dan s? trong vi?c ng?n ch?n hành ??ng ??n ph??ng c?a quan ??i.[39] Các nhà l?nh ??o quan ??i Nh?t B?n, ngày càng n?m ngoài s? ki?m soát c?a chính ph? dan s?, lo s? r?ng T??ng s? ?áp tr? b?ng cách kích ??ng lòng yêu n??c và ?e d?a l?i ích c?a Nh?t B?n ? mi?n nam M?n Chau.[40] Theo ti?n l? v? hành ??ng ??n ph??ng c?a Fukuda ? T? Nam, m?t nhóm s? quan c?a ??o quan Quan ??ng ?? ám sát l?nh ??o c?a chính ph? B?c D??ng và ng??i ??ng ??u M?n Chau Tr??ng Tác Lam vào ngày 4 tháng 6 n?m 1928, m? ra m?t chu?i các s? ki?n t?o ra c? s? cho Nh?t B?n xam l??c M?n Chau n?m 1931.[41]
Tranh c?i v? b?c ?nh
[s?a | s?a m? ngu?n]Theo nhà nghiên c?u Nh?t B?n Hara Masayoshi, hình ?nh các xác ch?t c?a c?ng dan Nh?t B?n b? th?m sát trong s? ki?n T? Nam khi ?ang khám nghi?m t? thi trong b?nh vi?n ?? b? các nhà xu?t b?n Trung Qu?c s? d?ng trong sách giáo khoa ?? m? t? các thí nghi?m v? khí sinh h?c c?a Nh?t B?n.[42] Nh?ng b?c ?nh trên c?ng ?? xu?t hi?n trong m?t vi?n b?o tàng ? t?nh Cát Lam, và trong sách giáo khoa c?p trung h?c c? s?. Nh?ng b?c ?nh t??ng t? c?ng ?? b? s? d?ng nh?m ? Nh?t B?n, ch?ng h?n nh? trong quy?n "The Road to the Tokyo Trials" c?a Kuriya Kentarō hay trong m?t ch??ng trình TV v? s? kh?ng khi?p c?a chi?n tranh.[42] Có th? xem m?t s? hình ?nh này bên d??i.
Xem thêm
[s?a | s?a m? ngu?n]
Trích d?n
[s?a | s?a m? ngu?n]- ^ Li 1987, tr. 238.
- ^ a b c d e f Hata, Sase & Tsuneishi 2002, tr. 62–63.
- ^ a b c d Jordan 1976, tr. 158.
- ^ Iriye 1990, tr. 125–126.
- ^ The New York Times, 30 May 1928
- ^ Iriye 1990, tr. 194.
- ^ Iriye 1990, tr. 145.
- ^ Iriye 1990, tr. 195–200.
- ^ a b Jordan 1976, tr. 133.
- ^ Iriye 1990, tr. 195.
- ^ Iriye 1990, tr. 155.
- ^ a b Luo 1994, tr. 352–353.
- ^ Iriye 1990, tr. 193–195.
- ^ a b c d e Jordan 1976, tr. 156.
- ^ a b c Iriye 1990, tr. 199–201.
- ^ Iriye 1990, tr. 197.
- ^ a b Iriye 1990, tr. 198.
- ^ a b Miyata 2006.
- ^ Jordan 1976, tr. 159–60.
- ^ Wilbur 1983, tr. 178–180.
- ^ Jordan 1976, tr. 158–159.
- ^ a b c d e Wilbur 1983, tr. 179.
- ^ The China Weekly Review, 12 May 1928, tr. 311.
- ^ a b The China Weekly Review, 12 May 1928, tr. 313.
- ^ Iriye 1990, tr. 199.
- ^ Wei 2013, tr. 201–202.
- ^ a b c d e Jordan 1976, tr. 159.
- ^ Usui 1974, tr. 55.
- ^ a b Nakamura 1989.
- ^ Chính quy?n nhan dan thành ph? T? Nam (ngày 1 tháng 9 n?m 2005). "The Year of 1928" (b?ng ti?ng Trung). B?n g?c l?u tr? ngày 24 tháng 7 n?m 2012. Truy c?p ngày 16 tháng 8 n?m 2013.
蔡公时用日语抗议,日兵竟将其耳鼻割去,继又挖去舌头、眼睛。日军将被缚人员的衣服剥光,恣意鞭打,然后拉至院内用机枪扫射
- ^ Kudō 2010, tr. 173.
- ^ Iriye 1990, tr. 202.
- ^ a b Wilbur 1983, tr. 180.
- ^ The New York Times, 11 May 1928
- ^ Iriye 1990, tr. 203–204.
- ^ Taylor 2009, tr. 82–83.
- ^ Taylor 2009, tr. 83.
- ^ Iriye 1990, tr. 205.
- ^ Iriye 1990, tr. 204.
- ^ Iriye 1990, tr. 212–213.
- ^ Iriye 1990, tr. 214.
- ^ a b Hara 1999.
Tham kh?o
[s?a | s?a m? ngu?n]- Abend, Hallett (ngày 11 tháng 5 n?m 1928). "Japan Wins Tsinan; Drives out Chinese in Week's Fighting". The New York Times.
- Iriye, Akira (1990) [pub. 1965]. After Imperialism : the search for a new order in the Far East, 1921–1931. Chicago: Imprint Publications. ISBN 1879176009. OCLC 23051432.
- Hara, Masayoshi (tháng 10 n?m 1999). "「済南事件」邦人被害者の写真(イラスト)を七三一部隊細菌戦人体実験として宣伝する「中国教科書」[The Chinese textbooks that propagandise photographs of Japanese victims of the Jinan Incident as depicting Unit 731 human experimentation]". Dōkō (b?ng ti?ng Nh?t). tr. 40–45.
- Jordan, Donald A. (1976). The Northern Expedition: China's National Revolution of 1926–1928 (b?ng ti?ng Anh). Honolulu: University Press of Hawaii. ISBN 9780824803520.
- Li, Jiazhen (1987). 济南惨案 [Jinan Tragedy] (b?ng ti?ng Trung). Beijing: China University of Political Science and Law Press. ISBN 7562000018. OCLC 21367831.
- Luo, Zhitian (1994). "The Chinese Rediscovery of the Special Relationship: The Jinan Incident as a Turning Point in Sino-American Relations". The Journal of American-East Asian Relations. Quy?n 3 s? 4. tr. 345–372. doi:10.1163/187656194X00085 – qua JSTOR.
- Taylor, Jay (2009). The generalissimo : Chiang Kai-shek and the struggle for modern China. Cambridge, Mass.: Belknap Press of Harvard University Press. ISBN 9780674033382. OCLC 252922333.
- Miyata, Masaki (2006). "再考-済南事件 [Rethinking the Jinan Incident]". The Journal of Military History (b?ng ti?ng Nh?t). Quy?n 42. The Military History Society of Japan. tr. 98–117. ISSN 0386-8877. OCLC 5179115869.
- Nakamura, Akira (tháng 5 n?m 1989). "大東亜戦争への道 [Daitōasensō e no michi]". Shokun! (b?ng ti?ng Nh?t). Quy?n 21 s? 5. tr. 146–158.
- Usui, Katsumi (1974). Shōwashi no shunkan (b?ng ti?ng Nh?t). Tōkyō: Asahi Shinbunsha. ISBN 4022591110. OCLC 22797563.
- Wei, Shuge (2013). "Beyond the Front Line: China's rivalry with Japan in the English-language press over the Jinan Incident, 1928". Modern Asian Studies. Quy?n 48 s? 1. tr. 188–224. doi:10.1017/S0026749X11000886.
- Kudō, Miyoko (2010). Shōwa ishin no ashita : Niniroku jiken o ikita shōgun to musume (b?ng ti?ng Nh?t). Tōkyō: Chikumashobō. ISBN 9784480427489. OCLC 743315061.
- Wilbur, C. Martin (1983). "The Nationalist Revolution : from Canton to Nanking, 1923–1928". Trong Fairbank, John King (biên t?p). Republican China, 1912–1949. Part I. Quy?n 12. Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 9780521243278. OCLC 2424772.
- Hata, Ikuhiko; Sase, Masamori; Tsuneishi, Keiichi (2002). "済南事件 [Jinan incident]". 世界戦争犯罪事典 [Sekai sensō hanzai jiten] (b?ng ti?ng Nh?t). Bungeishunjū. ISBN 4163585605.
- "How the Japanese 'Reported' the Tsinan Incident". The China Weekly Review. ngày 12 tháng 5 n?m 1928 – qua ProQuest.
- "Japan Gives League Her Case on Tsinan". The New York Times. ngày 30 tháng 5 n?m 1928.